Xocalı: Gorünməmiş аldatmalar və saxtalaşdirmalar xronikasi

Dağlıq Qarabağ münaqişəsi nəticəsində yaxınlıqda yaşamış xalqlar düşmən olub. Silahlı qarşıdurmadan sonra məlumat qarşıdurmasının növbəsi gəldi.

İİki tərəflərin dünya cəmiyyətinə öz nəzərlərini göstərmə istəkləri və bu nəzərləri sübut etməsi heç də pis deyil. Bu təbiidir. Amma sübut olaraq saxta yolverilməzliyin əsas qanunlarını pozulma zamanında gerçəklik haqqında demək olmaz, hətta əgər bu saxtakarlıq baxıcıların təsirini həqiqi materiallardan (foto, video, müqavilələr, məktublar və ilaaxır) gücləndirmək üçündür. Və bəlli olur, ki bu çirkli təbliğatçılıq ədalətə çatmaq üçün deyil. Bunun həqiqi hədəfləri pis və ayıblıdır.

Bir gün Azərbaycan tərəfi öz soyqırımı əldə etmək istədi (qonşuların soyqırımından pis olmayan) və buna çatmaq üçün təqvimdə bir necə günlər soyqırım günləri təyin etməsi üzrə müxtəlif və cürbəcür aksiyalar həyata keçirib (azerbembassy.org.cn/rus/31march_docs08.html).

Dağlıq Qarabağdakı müharibə zamanında dinc əhali dəfələrlə hücumlara məruz qalıb, bir necə dəfə isə – talanlara və qırğınlara. Ən məlum olan hadisələrdən Dağlıq Qarabağın Marağa kəndində erməni əhalisinin qətli, Naxçıvan Muxtar Respublikasında erməni etnik silinməsi, Azərbaycan SSR-da – Kirovabadda, Sumqayıtda (fevral 26-29 1988-ci ildə), Bakıda (yanvar 13-20 1990-cı ildə) erməni əhalisinin qətli, Şuşadan və Xocalıdan "Qrad"ın atəşi altında qalan Stepanakert səhərinin ermənilərin qırğınıdır.

Amma əlbəttə ki ən tanınmış olan epizod 1992 ilin fevralında Xocalı kəndin ətrafında baş verən hadisələrdir. Gecədə dinc sakinlər Ağdam istiqamətinə gedirdi. Ermənilərə görə onlar üçün koridor açılıbmış, amma Azərbaycan tərəfi bunu inkar edir. O vaxt Azərbaycan mənbələrinə görə 613 nəfər həlak olub.

Lakin, bu hadisə başqa hadisələrdən fərqlidir, çünki Xocalı sakinlərinin həlak olduğu yeri tamamən azərilərin nəzarəti altında idi. Buna görə azərilərin həm hadisə yeri, həm de həlak olmuş insanları əngəlsiz və hədsiz video və foto çəkmə imkanları vardı. Xüsusilə azərbaycanlı operator Çingiz Mustafayev dərhal və maneəsiz hadisə yerə çatıb və onun materialları Xocalı haqqında bütün sənədli materiallarının əsasını təşkil edib.

Ermənilərlə müharibədə məğlub olmaqdan sonra müasir Azərbaycanda milli eyniyyətin axtarışı və formalaşması prosesi başlanıb. Bu layihədə əsas antaqonistlər ermənilər və Ermənistan oldu. Milli anlağı formalaşma kontekstində Xocalı hadisələri azərilərinin bir neçə soyqırımlarından biri elan edilib. Lakin, tamamilə aydındır ki Xocalı hadisələrini heç soyqırım adlandırmaq olmaz. Buna baxmayaraq, Azərbaycan dövlət səviyyəsində Xocalı hadisələrini soy qırım olaraq qəbul etməyə təbliğat aparır. Azərbaycan prezidentinin rəsmi saytında azərilərin bir neçə soy qırımların, o cümlədən Xocalı soyqırımı haqqında bölmə var. (http://archive.president.az/browse.php?sec_id=56)... Səfirlik saytlarında da Xocalı soyqırımı haqqında bölmələr tapıla bilər. Bunlara görə Xocalı faciəsinin Azərbaycan dövlət təbliğatında çox əhəmiyyətli olduğunu demək olar.

İndi Azərbaycan tərəfinin Xocalı hadisələrinin öz versiyası sübut etmək üçün istifadə edilən sənədli mənbələrini gözdən keçirək. Bu dəfə "kontra" və "pro" kimi standart mənbələri rahat buraxaq və nəzərimiz faktoloqik materiallara, yəni fotoqrafiyalara və videolara yetirək. Xocalı hadisələri haqqında saytlara və resurslara baxaq.
O cümlədən Çingiz Mustafayevin reportajlarının müxtəlif variasiyalarına və onun video xronikasından alınmış bir neçə fotoqrafiyalara baxaq.

SOSIAL ŞƏBƏKƏLƏR

PARTNYORLAR

Аldatmalar və saxtalaşdirmalar

Müqəddimə