Yaxın günlərdə Azərbaycanın birinci prezidenti Rusiya kanallarından birinə çox maraqlı bir müsahibə verib. Müsahibədə Azərbaycan müstəqilliyi elan etmiş və Moskvanın ucqarında pasportsuz və pulsuz dövlət bir mənzildə birinci prezidentin neçə yaşadığını nağıl edilir.

Şanlı keçmişlə və qeyri-müəyyən gələcəklə adi bir qaçqındır. Azərbaycanda hakimiyyət dəyişiləndən sonra öz rəhbərlərə məhz belə yanaşırlar.
Reportajda deyilir:
“Əliyevlərin hakimiyyət sürən klanı Azərbaycan xalqının öz ölkənin müəssisi Heydər Əliyevi sayması, və birinci prezident olduğunu unutması üçün hər şey elədi. Artıq 15 ildir, ki Ayaz Mütəllibov vətənində axtarışdadır. Heydər Əliyev onu dövlət çevriliş hazırlanmasında ittiham edib. Mütəllibov ittihamları inkar edir, lakin həbsxanaya düşməməyə üçün vətəninə getmir. Vətənində o düşmən olaraq sayılır, hətta onu Moskvadakı azəri cəmiyyətinə qəbul etmirlər”.

“İstefadan iki ay və prezident sarayına qayıtmağa müvəffəqiyyətsiz təşəbbüsdən iki gün sonra Moskvaya qaçıb. Müxalifət prezidentin istefasını tələb edən silahlı tərəfdarlarını küçələrə çıxararkən Mütəllibov rus hərbi aerodroma getdi və ailəsini Bakıda ataraq ölkədən qaçdı. Hazırda bu əhvalat haqqında danışmaq istəmir, lakin faktdır ki , əvvəlcə özü qurtardı, sonra onun dostları ailəsini maşınlarla Dağıstana göndərdilər, oradan da - Moskvaya. O vaxtdan Mütəllibov sürgündədir: Rusyanın qonağı, Azərbaycanın və Ermənistanın düşməni”.

“Xocalı faciəsindən sonra bütün mənfi hisslər mənim adımla əlaqədar idi. Mən bütün məsuliyyəti daşımağa məcbur oldum, günahkar olmadığıma baxmayaraq, - Mütəllibov müsahibədə bildirdi. Yada salaq, ki 1992 ilin aprelində Mütəllibov “Nezavisimaya qazeta” qəzetində müstəqil çex jurnalist Dana Mazalovaya müsahibə verdi. Bundan sonra o öz ölkədə təqibə məruz qalıb. Səbəbi ,birinci prezidentin impiçmentinə səbəb olan gərəksiz ürəyiaçıqlığı oldu. Müsahibə zamanında bəlli oldu, ki Xocalı hadisələrinin Azərbaycan versiyası çox yaxşı planlaşdırılmış provokasiya idı.

Əliyevlərin klanı Mütəllibovun bu açıqlığını bağışlamayıb.

Çex jurnalist Dana Mazalovaya Azərbaycan keçmiş prezident Ayaz Mütəllibovun vermiş müsahibəsinin bir parçası, “NG” 2.04.92

Sual – Siz Xocalı hadisələri haqqında, hansı ki sizin istefa səbəbi oldu, nə düşünürsünüz? Xocalı sakinlərinin meyitləri Ağdam ətrafında tapılıbmış. Kimsə onların ayaqlarına güllə atıb. Sonra balta ilə vurub. 29 fevralda mənim əməkdaşlarım meyitləri çəkib. 2 martda isə yeni çəkmələr zamanında onların başlarının dərisi soyulmuşdu.
Qəribə bir oyun...

Cavab – Xilas olunmuş Xocalı sakinləri demişkən hər şey mənim istefa üçün təşkil edilibmiş. Prezidenti hörmətdən salmaq üçün bir güc fəaliyyət göstərirdi. Düşünmürəm, ki bu cür vəziyyətlərdə çox dəqiq və ağıllı hərəkət edən ermənilər onların faşist fəaliyyəti ifşa edən sənədləri azərbaycanlıların əldə etməsinə imkan verə bilərdi. Fərz etmək olar, ki kim isə bütün ittihamları mənim adıma bağlamaq üçün bu kadrları Ali Sovetin sessiyasında göstərməyə mənfəətdar imiş. Əgər mən desəm, ki bu Azərbaycan müxalifətinin günahıdır, böhtan atmağımı deyəcəklər. Amma ümumən demək olar, ki insanların gedə biləcək koridoru ermənilər tərəfindən hər halda açılmışdı. Bəs ermənilər nə məqsədilə atəş açmalı idi? Xüsusən ki ,o vaxt Ağdam ətrafında adamlara yardım etmək üçün kifayət qədər qüvvətlər var idi. Ya da dinc sakinlərin getmə haqqında razılığa gəlmək olardı. Bu cür praktika hər zaman var imiş.

Mənə daim deyirdilər, ki Xocalı sakinləri müqavimət göstərirdi, və buna görə onları silahla, əsgərlərlə və ərzaqla yardım edilməli idi. Mən bunları vertolyotlarla göndərmək tapşırdım. Lakin mənə izah etdiyi kimi təyyarəçilər oraya uçmaqdan imtina edib, çünki onların stingerlərdən qaçmaq üçün xüsusi cihazları yox imiş. Bir həftəyə qədər keçdi. Orada yaxında Ağdam qrupu yerləşdirmişdi, vəziyyəti izləməli idi. Hərbi texnika Xocalını mühasirəyə alırkən əhalini köçürtməli idi. Daha qabaq mən bu cür sərəncam Şuşa üzrə vermişdim – kişiləri buraxmaq, qadınları və uşaqları çıxartmaq. Bu da müharibənin qanunudur – onları xilas etməli idik. Davranışım çox obyektiv və birmənalı idi: mən bu cür sərəncamları verirdim, lakin Xocalıda tapşırığım icra etmədiyi səbəbini mən bilmirəm. Yeri gəlmişkən mən o vaxt bir neçə dəfə Dağlıq Qarabağ Respublikasının Silah Qüvvətləri sədri Mıkırçyanla danışdım. “Siz minlər öldürdünüz. Onların meyitləri götürməyə imkan verin”. Lakin o dedi, ki onlarda meyitlər yox, yalnız bizim adamlarımız var, onlar da yedirir ərzağın az olduğuna baxmayaraq. Lakin bizdə girov saxlanan adamlarla dəyişdirməyə hazır olduqlarını dedi.

Sual – nə zaman sizə həlak olmuşlar haqqında xəbər verdilər?

Cavab – Xocalıda ancaq bir neçə həlak olmuş adamlar olduğunu dedikdən bir gün sonra. Daxili işlər nazirindən məlumat gəldi.

Sual – Bu məlumat üçün kim məsuliyyətlidir?

Cavab – Özü nazir. O vaxt müdafiə nazirliyində də mətbuat xidməti yaradılıbmış. Vertolyotla hadisədən sonra, biz qərara gəldik ki heç kim yoxlamamış məlumat verməyə ixtiyari yoxdur.

Sual – Siz baş nazir Hasan Hasanovu da məsuliyyətli sayırsınız?

Cavab – Əlbəttə hökumət başçısı hər şey üçün məsuliyyətlidir, bundan inkar etdiyinə və belə məsələlərlə məşğul olmamasını dediyinə baxmayaraq.

ŞƏRHLƏR