Tomas de Vaal

Britaniyalı ekspert Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə həsr olunmuş "Qara bağ" səs salmış kitabının müəllifi Tom de Vaal etiraf etdi ki, Xocalı yaşayış məntəqəsi tutulanda çoxsaylı qurbanlar Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən “razılıq verilmiş”, "qəsdsiz" yox, "spontan" aksiyaların nəticəsidir. Xüsusi ilə bu sözləri sübut edən rolik Youtube saytında yerləşdirilmişdir.

Xocalı əməliyyatının Azərbaycan tərəfini qorxutmağa təşkil edilməsi haqda jurnalistin sualına cavab olaraq ekspert faktiki olaraq öz kitabında habelə azərbaycanlı ekspertlərin və siyasətçilərin fikirlərini rədd edən gözlənilməz cavab verdi. "Mən bunun müəyyən məqsədlə edildiyini düşünmürəm. Hər müharibədə hadisələr çox sürətlə və spontan baş verir. Amma hər halda bu hadisənin necə izah etdikləri çox maraqlıdır. Əlbəttə yenidən mətnə baxmaq lazım, amma mən bunun yuxarıdan bəyənilmiş qəsdən edilən aksiya olduğunu saymıram. Düşünürəm ki, müharibə və qarışıq bir vəziyyət idi", - de Vaal diyə vurğuladı.

Hətta öz kitabında de Vaal bu qırğının qorxutma aksiya olduğunu yazır.
Yeri gəlmişkən kitabda o zaman qoşun başçılarından olmuş Ermənistan indiki prezidenti Serj Sarqsyanın sitatını gətirilir. O faktiki olaraq döyüşlərdə iştirak edən bəzi hərbi qrupların kontrol altında olmadıqlarını və xaos olduğunu təstiq edir. "Müharibə və silah birinci növbədə kriminal meylli gəncləri cəzb edirdi. Bu isə yolverilməz bir vəziyyət idi", - Sarqsyan deyir.

De Vaal öz kitabında iddia edir ki, Xocalı haqqında Sarqsyan deyir. "Çox şeylər mübaliğədir. Bundan başqa qaçan azərbaycanlılar silahlı müqavimət göstərirdi. Amma əsas məsələ bu deyil. Xocalıya qədər Azərbaycan tərəfi elə bilirdi ki, bizim ilə zarafat eləmək olar. Onlar elə düşünürdülər ki, ermənilər mülki əhaliyə qarşı əl qaldıracaq insanlar deyil. Biz bu anlayışa (stereotipə) son qoyduq. Baş verən hadisə də bu idi. Nəzərə almaq da lazım ki, qaçanlar arasında Bakıdan və Sumqayıtdan olan gənclər var idi".

Eyni kitabda de Vaal yazır. "Xocalıda və ətrafında həlak olmuş azərbaycanlıların sayı haqqında müxtəlif fikirlər var. Bəlkə də ən doğruya oxşayan Azərbaycan parlamenti tərəfindən rəsmi araşdırma nəticəsində üzə çıxmış rəqəmdir. Onların məlumatına görə 485 nəfər həlak olub...". De Vaal həm də Azərbaycanın keçmiş prezidenti Mütəllibovun məsuliyyəti özündən Xalq cəbhəsi rəhbərliyinə ötürüb. Demək lazım ki, Mütəllibova görə ermənilər Xocalı dinc sakinlər üçün koridor açmışdılar. 

Bu arada xocalı.net saytında bu günlərda Azadlıq radiosuna Milli məclisin Xocalı hadisələrinin araşdırması komitəsinin sədri Ramiz Fətəlliyevin müsahibəsi yerləşdirilmişdir. Xocalı hadisəsinə 4 gün qalmış – fevralın 22-də prezident, baş nazir, «KQB»nin sədri və digərlərinin iştirakı ilə Təhlükəsizlik Şurası adlanan qurumun iclası oldu. "İndiyə qədər heç kim bilmir ki, Xocalı hadisəsinə səbəb olan əsas səhv harada buraxılıb və kim bunu törədib. Iclasda Xocalıdan əhalini çıxartmamaq gərarı gəbul edilmilşdir.

Mövzu ilə bağlı digər materiallar:

Siyasi uzaqgörənliyin olmaması Xocalı hadisəsinə gətirib çıxırdı

Azərbaycan tərəfinin şəhadətləri

Xocalı haqqında həqiqəti söylədiyi üçün Azərbaycandan sürgün edilib.

Hakimiyyətin sərəncama görə Xocalının ermənilər tərəfindən tutmadığını bildirməli idi

Onların göstərdiyi Xocalı deyil

Xocalı: Gorünməmiş аldatmalar və saxtalaşdirmalar xronikasi