XOCALI: Gorünməmiş аldatmalar və saxtalaşdirmalar xronikasi

Ç. Mustafayev – qəhrəman, yoxsa saxtakarlıqla məşğul olan adam?
 
Çingiz Mustafayev – qəhrəman, yoxsa saxtakarlıqla məşğul olan adam?

Bir çox erməni müəlliflər və kütləvi məlumat vasitələri guya Ağdam faciəsinin öz araşdırması başlayan və hətta bu cinayətin azərbaycanlılar tərəfindən törətdiyini anlayan jurnalist Çingiz Mustafayev haqqında vicdanlı və ədalətli bir adam kimi yazırlar.

Mən bu nikbinliyə şərik olma fikrində deyiləm, hətta Mustafayevi Xocalı mifinin yaradıcılarının biri, deməli düşmən təbliğatçısı və erməni torpağında ləyaqətinə görə öldürülmüş işğalçı sayıram.

Mustafayevin azərbaycanlıların dediyi kimi qəhrəman və erməni kütləvi məlumat vasitələri nədənsə dediyi kimi vicdanlı müxbir olmadığına əmin olmaq üçün biz onun maraqlı bioqrafiyasına baxmalıyıq. (Diqqət – sonra mətndə zəif ruhi əhvalla adamların baxması üçün istənilməz olan materiallara sitatlar gətiriləcək).

Keçmiş həkimin telejurnalist olaraq birinci məşhur peyda olması 20 yanvardakı sovet ordusunun Bakıya keçirdiyinə bağlıdır. Maraqlıdır, ki “beynəlmiləlçi” şəhərdə rus əsgərlərin “vəhşiliklərini” ləzzətlə nağıl edən Mustafayev sovet ordusunun keçirməsindən sonra bir həftə sürən ermənilərin qəddar qırğını və silahsız insanların qətli haqqında bir kəlmə də danışmadı. O qədər xüsusi telejurnalist tərzi Mustafayevin mülki və insan mövqeyini çox aydın göstərir.

Telejurnalisti məşhur edən onun növbəti meydana çıxması 1992 ilin 28 fevralı ilə bağlıdır. O vaxt bir vertolyot, ki Mustafayev onun içində idi, DQR şimalında olan azərbaycanlılarla məskun edilmiş Umudlu kənddən uçanda Xocalı qəsəbəsinə istiqamət aldı. 26 fevral gecəsində Xocalı azərbaycanlıların OMONundan və cavan respublikada fəaliyyət göstərən başqa qanunsuz silahlı hissələrdən azad edildi. Əlbəttə Mustafayev Xocalıda heç meyitlər çekə bilməzdi, çünki orada meyitlər sadəcə yox imiş. Meyitlər isə 1993 ilin yayın ortasına qədər azərbaycanlıların kontrolu altında olan rayon mərkəzi olan Ağdam yaxınında tapılmışdı. Buna görə burada əngəlsiz şəkil çəkirdilər. Daha doğru, əvvəlcə birinci çəkmələr. Burda ki sözlər olmaz – həlak olmuş döyüşçülər və qaçqınlar, ki AXC dəstələri onları Xocalıdan buraxmırdı. Sonra xidmətçilər vertolyota meyitlər yükləyir (əvvəlcə “əsgəri” yaşında olan kişiləri - Panduxt). Xülasə hərbi qorxulu kadrları və normal insanın təbii reaksiyası - “Biçarə körpə...” və ilaxır. Yeganə məsələ o dur, ki burada heç 613 həlak olmuş insanlar görünmür. Amma sonra daha maraqlıdır.

Ertəsi gün – 2 martda Mustafayev xarici müxbirlərin bir qrupu ilə insanların həlak olduğu yerinə qayıdır və ikinci çəkmələri başlayır. İndi isə onun səs tonu fərqlidir, o çəkmələri komanda edir, və soyuqqanlılıqla öz işi görür. Mustafayevin iki videolarını ona həsr edilmiş saytında müqayisə edilə bilər.

İki videoları baxmaqdan sonra bir çox uyğunsuzluqlar və meyitlərlə aydın manipulyasiyalar görünür. Bunları görməmək çox çətindir və Mustafayev, əgər işdən xəbərdar deyilsəydi, təcrübəli bir müxbir olaraq bunları görməyə bilməzdi.

Videonun xronometrajına riayət edəndə konkret misallarla izah eləyirəm (Yenidən xəbərdarlıq eləyirəm – bu eksperiment həqiqətin müəyyən edilməsi üçündür və zəif əsəblərlə adamların baxması istənilməzdi).

1. Rolik 1 (1:08 – 1:11) – Ortaq fon, meyitlər yana-yana yatmış, onların başların yanında yüksək otlar var. Rolik 2 (0:07 - 0:10) – meyitlər yarımdairə ilə və başqa ardıcıllıqla yatmış, yaxınında isə yüksək otlar yox.
2. Rolik 1 (0:23 - 0:24) – qara örpəklə yorğanla sarınmış qız parlaq köy sport şalvarı ilə qadın ayaqların yanında yatmış. Onu (0:50 – 0:53) vertolyota götürürlər. İndi isə rolik 2 (0:08 - 0:19) – eyni qız yenidən tarlada, lakin bu dəfə başqa bir yerdə və üstəlik eybəcərlənmiş və yarım soyunmuş halda.
3. Rolik 1 – (0:23 – 0:39) – saqqallı kişi yorğan üstündə. Rolik 2 (0:21-0:34) – eyni kişi, lakin bu dəfə başının dərisi soyulmuş.
4. Rolik 1 (0:25 - 0:27) – bığlı kişi, yanında bir kepka. Rolik 2 (0:36 - 0:40) – eyni kişi, lakin bu dəfə başının dərisi soyulmuş. Yanında kepka yox.
5. Rolik 1 – kim isə meyitinin üstündə yatmış daha bir uşaq (açıq rəngli şalvarla). Rolik 2 (0:41 - 0:44) – eyni uşaq meyitin altında və başqa pozada.

Yenə təkrar eləyirəm, burda birdən gördüyümü dedim. Bunu görmək üçün “öz araşdırmalar” başlamaq heç lazım deyil. Və meyitlərlə (onların bir qismi bir gecə gündüz Ağdamda olub, sonra çəkmələr və müxbirlərə göstərmək üçün yerə qaytarmış) birinci çəkmələr vaxtında olmayan açıq manipulyasiyaları və istehza etdiklərini Mustafayev görməyə bilməzdi. Əgər... Bəli, bəli, əgər o öz soydaşların meyitləri ilə manipulyasiyalarda iştirak etməsəydi.

Məncə Ağdamda bir gecə gündüz müddətində Mustafayevə sadə dildə şərh etdilər, ki ölmüş insanları artıq qaytarmaq olmaz, ki Mütəllibov zəif siyasətçidir, və ölkəyə ermənilərlə müharibə edən, möhkəm və gənc bir hakimiyyət lazımdır, ki tarix kimin ədalətli olduğunu sübut edəcək, ermənilər isə hər halda cinayətkardır və ilaxır. Buna əlavə müharibə qəhrəmanın və “millət vicdanın” şöhrəti, fəaliyyətin hədsiz azadlığı, gələn çəkmələr üçün Şəxslərajların seçməsi və ilaxır.

Bu versiyanı Milli Məclisdə Mütəllibovun siyasi iflasının və Xalq Cəbhəsinin hakimiyyətə gəlməsi nəticəsi olan bu kadrların daha sonra təşkil edilmiş göstərməsi və Mustafayevin videosu və müxbirin sonrakı fəallıq təsdiq edir. 366 polkunun Orta Asyalı üç əsgərlərin istintaq ilə bu videoda Mustafayev heç bir şey bilməyən və anlamayan əsgərlərin “Xocalıya hücüm” haqqında danışmasına bihudə çalışır. Məsələn Mustafayevin Laçında “düşməkdən” qabaqdakı çəkmiş kadrlarına baxın (burada). O əsgərlərlə bərabər kimi yox, böyük müdir və vəziyyətin sahibi kimi danışır.

Daha sonra Mustafayevin müntəzəm reportajlarının rus ikinci telekanalındakı “Vesti” proqramı ilə göstərməsi başladı. Mustafayev daim 1992 ilin 12 iyununda ikinci erməni dövlətinə hücuma keçən azəri müharibə qızışdıranlar yaxında idi, və rus baxıcılara azartla erməni ərazisində işğalçıların müvəffəqiyyətləri haqqında nağıl edirdi. Bu müvəffəqiyyətlər kəndlərin yandırması, doğma yerlərindən erməni dinc əhalisinin sürgün edilməsi, hücum edən ordadan gizlənə bilməmiş insanların öldürməsi idi. Artsxanın işğalı üçün hər şeydən istifadə edilirdi – satqın polkovnik Budeykin tərəfindən qeydkeşliklə vermiş hərbi texnika və MDB ordusunun Kirovabaddakı 4 diviziyası, zəhərləyici maddələrlə təyyarə bombaları, hücum təyyarələri və ağır texnika. Lakin artıq 20 iyunda Vesti proqramının baxıcıları təpədən dırnağa qədər silahlanmış işğalçıların Artsaxda asanca gəzə bilməyəcəklərinə əmin oldu – 15 iyunda “natura” çəkmələri zamanında “işğalın müğənnisi” Mustafayev erməni gülləsi ilə öldürüldü.

Yeri gəlmişkən, Vəsti bir neçə gün ərzində 4 dəfə bu qəmli xəbəri verdi. Buna görə onlar tərəzi bir kasasına Azərbaycan işğalçı maşınına canla-başla qulluq edən müxbirin həlak olmasını, başqa kasasına isə minlər öldürülmüş, əsir edilmiş, itkin düşmüş və doğma yerlərindən sürgün edilmiş Dağlıq Qarabağın erməni sakinlərini qoyurlar. Allah onlara hakim olsun...
Maraqlı bir təsadüf – Mustafayev Əsgəran rayonunun qədim erməni kəndi Naxicevanik yaxınında öldürülmüş, bir yerdə, ki 4 ay qabaq hakimiyyətə çatmaq istəyən siyasətçilərin heysiyyətlərinə qurban verilmiş və azəri-türk təbliğatçıların tərəfindən qeydkeşliklə hazırlanmış öz soydaşların eybəcərlənmiş meyitlərini çəkirdi. Amma hipotezalar var, ki ermənilər müxbirin ölümünə bağlı deyildilər və ona “millət vicdanı” ləqəbi verənlər öldürdü. Mustafayev doğrudan çox bilirdi. Lakin onun vəfatın araşdırması bu məqalənin məqsədi deyil.


Other:

 

Şəxslər
See all
     
Salnamələr və sənədlər
See al
l
 
 

 XOCALI: Gorünməmiş аldatmalar və saxtalaşdirmalar xronikasi